داوران داخلی و خارجی پنجمین دوسالانه بین‌المللی «کارتون کتاب» با بررسی و ارزیابی ۱۲۰۰ اثر ارسال شده به دبیرخانه این رویداد از سوی هنرمندان کشورهای مختلف، آثار برگزیده و شایسته تقدیر این دوسالانه در سال ۱۴۰۰ را در دو بخش حرفه‌ای و آماتور انتخاب کردند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، جلسه داوری نهایی آثار ارسال شده به دبیرخانه پنجمین دوسالانه بین‌المللی «کارتون کتاب» شنبه ۲۶ تیر ماه، با حضور مسعود شجاعی طباطبایی، دبیر این رویداد فرهنگی هنری و علیرضا ذاکری، سجاد رافعی و عارف نیازی، داوران ایرانی این دوسالانه در سالن جلسات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برگزار شد.
بر اساس اعلام دبیر دوسالانه کارتون کتاب در مجموع در رویداد بیش از ۶۶۰ هنرمند از ۶۵ کشور دنیا شرکت کردند که طی آن حدود ۱۶۰۰ اثر به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که از این تعداد حدود ۱۲۰۰ اثر برای انتشار بر روی سایت این دوسالانه انتخاب و در دو بخش حرفه‌ای و آماتور مورد داوری قرار گرفتند.
مشارکت بیش از ۲۶۰ هنرمند ایرانی و بررسی بیش از حدود ۱۲۰۰ اثر در مرحله نهایی داوری
این جلسه پس از طی مرحله داوری داوران خارجی، برگزار شد که طی آن آرس از کوبا، دالسیو ماچادو از برزیل، نیکولا لیستس از کرواسی که از هنرمندان مطرح و شناخته شده جهانی هستند، هر کدام ۳۰ اثر را با امتیاز یک تا ۳۰ انتخاب و معرفی کردند و در ادامه مرحله نهایی داوری با ارزیابی آثار ارسالی در ۴ موضوع «کتاب، کتابدار و کتابخانه»، «کتاب و رسانه»، «کتاب و کودک» و «کتاب و کرونا» و با شاخص‌هایی چون توانایی برقراری ارتباط میان اثر و مخاطب عام، نزدیک و مرتبط بودن آثار به موضوعات، خلاقیت در ایده و اجرا، نوآوری و ابتدا کردن و در نهایت تکنیک، مورد داوری قرار گرفتند.
مسعود شجاعی طباطبایی، دبیر و یکی از داوران پنجمین دوسالانه «کارتون کتاب» در این باره گفت: به طور کلی قضاوت کار بسیار دشواری است و در هرحال عده زیادی از چرخه داوری حذف و تعداد معدودی برگزیده می‌شوند. امروز در این جلسه آثار ارسالی به دبیرخانه این رویداد طی چند مرحله مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و در نهایت ۸ اثر که بیشترین امتیاز را از داوران دریافت کردند، در قالب ۳ اثر برگزیده و ۵ اثر شایسته تقدیر انتخاب شدند.
وی با اشاره به حضور چشمگیر هنرمندان ایرانی در این رویداد گفت: خوشبختانه از مجموع بیش از ۶۶۰ هنرمند شرکت کننده در این رویداد، شاهد حضور بیش از ۲۶۰ هنرمند ایرانی بودیم. امروز در مرحله اول داوری آثار غیر مرتبط با موضوع و فاقد کیفیت حذف شدند؛ در مرحله دوم آثاری که بیشترین ارتباط را با موضوعات مطرح شده برای این دوسالانه داشتند، انتخاب شدند و در مرحله سوم ۸ اثر نهایی معرفی شدند. همچنین در بخش جنبی این دوسالانه که به رقابت هنرمندان تازه کار یا آماتور اختصاص داشت، حدود ۴۰۰ اثر مورد ارزیابی قرار گرفت و ۵ اثر که بیشترین امتیازات را دریافت کردند انتخاب شدند.
پرداختن به مضرات غرق شدن در فضای مجازی و دوری از کتاب
علیرضا ذاکری از دیگر داوران این دوره از دوسالانه «کارتون کتاب» نیز در حاشیه این جلسه گفت: تعداد شرکت کنندگان در این دوسالانه و آثاری که دریافت شده بسیار قابل توجه بود و در کنار مشارکت خوب کاریکاتوریست‌های مطرح جهانی، بر اساس انتظار همیشگی ما آثار هنرمندان ایرانی از قوت و جایگاه خوبی برخوردار بود.
وی موضوع کتاب را از موضوعات مورد علاقه کاریکاتوریست‌ها عنوان کرد و گفت: هنرمندان حاضر در این رویداد از زوایای مختلف به موضوعات این دوره پرداخته بودند؛ اما در کل عمده کاریکاتورهایی که من دیدم، گرایش شدید مردم دنیا به تکنولوژی، تلویزیون و موبایل را نهی می‌کرد و مخاطب را به کتاب و اندیشیدن توجه می‌داد. اگرچه ممکن است دریایی از اطلاعات در فضای مجازی وجود داشته باشد، اما این دریا، عمقی ندارد. به همین دلیل مخاطب برای تعمیق اندیشه خود باید به سراغ کتاب و کتابخانه برود، که آثار ارائه شده در این رویداد به خوبی به این موضوعات پرداخته بود.
این هنرمند با سابقه ادامه داد: بسیار خوشحالم که نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در حال برگزار کردن پنجمین دوره دوسالانه بین‌المللی «کارتون کتاب» است. این اتفاق در روزگاری که به دلایل مختلف از جمله شیوع بیماری کرونا به رکود صنعت نشر و انتشار کتاب با تیراژ بسیار پایین منجر شده، می‌تواند اهمیت کتاب و کتابخوانی و همچنین کتابخانه را به مردم یادآور شود که این موضوع بسیار ارزشمند و مغتنم است.
توجه ویژه هنرمندان کشورهای مختلف به موضوع کتاب و کرونا
سجاد رافعی از داوران جوان این دوره از دوسالانه کارتون کتاب نیز در این باره گفت: به طور کلی دوسالانه‌ها نسبت به سایر رویدادهایی که هر سال برگزار می‌شود، از اعتبار و سطح کیفی بالاتری برخوردار است به همین دلیل دوسالانه «کارتون کتاب» جای خود را در تقویم نمایشگاهی هنرمندان دنیا باز کرده است. همان طور که انتظار می‌رفت آثار ارائه شده از سطح کیفی خوبی برخوردار بودند و آثار هنرمندان ایرانی نسبت به آثار سایر هنرمندان جهان یک سر و گردن بالاتر بود. به طوری که هنرمندان ایرانی هم به لحاظ ایده و هم به لحاظ اجرا آثار ارزشمندی ارائه کرده بودند.
وی درباره موضوعات کلیدی مورد توجه کارتونیست‌های مشارکت کننده در این دوره گفت: در بخش‌های مختلفی که در این دوره داشتیم به نظر من اشاره کارتونیست‌ها به موضوع روز جهان که همان بحث بیماری کرونا است، بسیار پر رنگ بود. اینکه کتابخوانی را با شعار در خانه بمانیم همراه کنیم و این اوقات را با کتاب سپری کنیم در آثار کارتونیست‌های کشورهای مختلف دیده می‌شد.
رافعی ادامه داد: یکی دیگر از موضوعاتی که بسیار دیده می‌شد، توجه مردم به موضوع رسانه‌های دیجیتال بود که به عنوان تهدیدی برای موضوع کتاب و کتابخوانی مطرح شده بود. انتظار داشتم با موضوع کتابخانه کارهای بیشتری دیده شود، اما اگرچه انتظار من به لحاظ کمی در این زمینه برآورده نشد، سطح کیفی آثاری که به این موضوع پرداخته بودند، قابل قبول و مطلوب بود.
توانمندی کاریکاتوریست‌های ایرانی در جهان ثابت شده است
عارف نیازی از دیگر داوران جوان این دوره از دوسالانه «کارتون کتاب» درباره این رویداد گفت: چه به لحاظ آماری و چه به لحاظ کیفی، دوسالانه «کارتون کتاب» از جایگاه ویژه‌ای در میان رویدادهای مشابه برخوردار است. بر این اساس آثار رسیده به این دوره نیز از سطح کیفی خوبی برخوردار بود، اما بنده هم معتقدم که آثار هنرمندان ایرانی از مجموع آثار کیفیت بهتری داشت. خوشبختانه نه فقط در این دوسالانه بلکه در رویدادهای دیگر نیز توانمندی کارتونیست‌های ایرانی در جهان ثابت شده است.
وی درباره داوری آثار نیز گفت: آثاری که در این جلسه بررسی کردیم هم دارای نقاط قوت و هم نقاط ضعف خاص خود بودند. تصور می‌کنم کارتونیست‌ها می‌توانستند به یک سری از موضوعات توجه بیشتری داشته باشند. به عنوان مثال آنقدر که به موضوع «کتاب» پرداخته شده بود، به موضوع «کتابخانه» توجه نشده بود که می‌توان در دوره‌های آتی توجه بیشتری به این موضوع کرد و از ظرفیت‌های موضوع کتابخانه در خلق آثار فاخر بیشتر بهره برد.
مسعود شجاعی طباطبایی در پایان جلسه داوری درباره نحوه اعلام اسامی منتخبان این رویداد گفت: با توجه به اینکه بحث کرونا در کشور هر روز وضعیتی متفاوت پیدا می‌کند، نمی‌توان برنامه‌ای به صورت حضوری برای تقدیر از برگزیدگان ترتیب داد. بر این اساس در نظر داریم طی مراسمی آنلاین با مشارکت همه برگزیدگان و شایستگان تقدیر از این عزیزان تجلیل کنیم که زمان و چگونگی برگزاری آن متعاقبا اعلام خواهد شد.
